Dit is de jaarimpressie 2021 van ActiZ. Binnen een oogopslag lees je alle resultaten van het afgelopen jaar. Veel leesplezier!
Beste lezer,
Een kort voorwoord schrijven bij het jaarbeeld van afgelopen jaar valt niet mee. Het was een ongekend vreemd en zwaar jaar. Het eerste wat bij mij opkomt als ik, als nieuwe voorzitter van ActiZ, terugblik op afgelopen jaar is respect. Groot respect en trots op alle zorgmedewerkers van de leden van ActiZ die de zorg voor kwetsbare ouderen en chronisch zieken in de benen hebben gehouden. Dat de zorg voor ouderen afgelopen jaar nooit op pauze is gezet, is aan hen te danken. Net zoals in 2020 stond ook 2021 grotendeels in het teken van de coronacrisis, ook al dachten we aan het begin van het jaar nog dat we onszelf spoedig uit de crisis konden vaccineren. De praktijk bleek weerbarstiger en onvoorspelbaarder en dat is ‘ie nog steeds.
Behalve trots op de medewerkers in het veld, is dit voorwoord ook de plek om de medewerkers op het bureau van ActiZ te complimenteren met hun aanhoudende inzet om de beste randvoorwaarden te creëren waaronder het belangrijke werk in onze sector zo goed mogelijk kan worden gedaan.
Als we iets hebben geleerd het afgelopen jaar dan is het wel dat het leven minder maakbaar is dan we vaak denken. Ook hebben we in 2021 ondervonden wat het betekent als zorg schaars wordt. De immense werkdruk voor medewerkers, de teleurstelling en soms letterlijk de pijn voor cliënten die niet direct de zorg kunnen krijgen die ze verwachten en/of nodig hebben. De komende decennia zal de zorg steeds schaarser worden, ook zonder pandemieën. Daarom heeft ActiZ zich ook afgelopen jaar ingezet voor verschillende toekomsttrajecten. De toekomst van ouder worden is voor iedere Nederlander, jong en oud, van levensbelang. Dit is een vraagstuk van de hele samenleving.
Afgelopen jaar was het vaak vooral overleven. Laten we hopen dat we komend jaar de noodzakelijke samenwerking in de zorg robuust kunnen vormgeven met onze partners en de politiek, zodat we de juiste zorg kunnen blijven leveren aan iedereen die dat nodig heeft. Want alleen met goede samenwerking en innovatie kunnen we de toenemende zorgschaarste in goede banen leiden.
Met vriendelijke groet,
Anneke Westerlaken
Voorzitter van ActiZ
De Kerngroep Wonen en Zorg heeft in 2021 nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de houdbaarheid van de verpleeghuiszorg. De toename van het aantal ouderen en de stijging van de vraag naar verpleeghuiszorg betekent op dit moment vooral een groei van de wachtlijst. Al 19.000 ouderen wachten op een verpleeghuisplek. Om het gesprek tussen financiers, stelselpartijen en zorgaanbieders over de toekomst van verpleeghuiszorg te stimuleren, heeft ActiZ onder meer de ‘Driehoek van zorg’ ontworpen.
Zorgorganisaties gaan aan de slag met nieuwe woonvormen
De urgentie om wonen en zorg voor ouderen ingrijpend te veranderen is groot en voelbaar. Door de vergrijzing is in 2040 een verdrievoudiging van het aantal 90-plussers in vergelijking met nu. Dit zorgt voor een nog grotere uitdaging op de arbeidsmarkt. Om ouderen ook in de toekomst goede zorg te blijven bieden zijn passende en nieuwe woonzorgvormen hard nodig. Verschillende zorgorganisaties zijn al op allerlei manieren bezig met het realiseren van nieuwe woon(zorg)vormen voor ouderen.
Betaalbaarheid, kwaliteit en toegang tot zorg zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden
De toekomst van de zorg voor ouderen vraagt om keuzes. De toename van het aantal ouderen en de stijging van de vraag naar verpleeghuiszorg betekent op dit moment vooral een groei van de wachtlijst. ActiZ stelt dat het niet zo door kan gaan en heeft daarom de ‘driehoek van zorg’ ontworpen.
Bouwen woningen voor ouderen krijgt hoge prioriteit
Zorg- en woonkoepels hebben met de overheid bestuurlijke afspraken gemaakt over doelstellingen voor wonen en zorg tot en met 2040. Zij willen daarmee toekomstige tekorten in de ouderenzorg voorkomen. Alleen al de komende vijf jaar moet Nederland 60.000 extra woningen voor ouderen en 25.000 extra verpleegzorgplekken erbij krijgen.
De Kerngroep Zorg Thuis richt zich op de belangenbehartiging en ontwikkeling van bekostiging, wet- en regelgeving, contractering én op de kwaliteit en beroepsontwikkeling van de verpleegkundige en verzorgende in de wijk. Als belangrijke speler in de zorg bij mensen thuis, moeten de wijkverpleegkundige en het team wijkverpleging de komende jaren de groeiende vraag naar zorg in Nederland opvangen. Preventie en sociaal domein speelt hierin een belangrijke rol.
Met deze nieuwe bekostiging stappen we af van het tijd-gedreven werken in de wijkverpleging
Als belangrijkste speler in de zorg bij mensen thuis, moet de wijkverpleegkundige en het team wijkverpleging de komende jaren de groeiende vraag in Nederland opvangen. Om hen in deze rol te ondersteunen is kostendekkende bekostiging essentieel. Daarom start vanaf 2022 een experiment voor een nieuwe bekostiging van wijkverpleging.
Preventie en sociaal domein in beeld
Kwalitatief goede zorg thuis moet ook in de toekomst beschikbaar blijven, daar staan de leden van branchevereniging ActiZ voor. Maar dan moet het voorkomen van zwaardere zorg op de lange termijn wel de volle aandacht krijgen en houden. ActiZ heeft een aantal praktijkvoorbeelden gebundeld over het voorkomen van zorg.
Nijpende situatie wijkverpleging door personeelstekort
De wijkverpleging en thuiszorg komen steeds verder in de knel. Schrijnende situaties zijn inmiddels aan de orde van de dag.
‘Het komt steeds vaker voor dat zorgorganisaties de gevraagde zorg niet kunnen leveren. Dit betekent dat er mensen zijn die met pijn thuis zitten te wachten op wijkverpleging’, aldus ActiZ-bestuurder Jeroen van den Oever in het NOS Radio 1 Journaal, op 4 oktober 2021.
De Kerngroep Revalidatie & Herstel richt zich op de strategische ontwikkeling en positionering van de kortdurende zorg in onze sector zoals geriatrische revalidatiezorg, het eerstelijnsverblijf en de extramurale behandeling.
Speel de Serious Game: rollenspel om regionale samenwerking te bevorderen
Juiste Zorg op de Juiste plek (JZOJP) vraagt om regionale samenwerking. Om de zorg toekomstbestendig te maken is goede samenwerking belangrijker dan ooit. Maar hoe ga je het gesprek aan met VVT-organisaties, ziekenhuizen, huisartsen, zorgverzekeraars en gemeenten in de regio? Dit spel helpt hierbij.
Onze Parkison cliënten krijgen thuis dezelfde behandeling als in het ziekenhuis
Zorg thuis als het kan en in het ziekenhuis als het moet. Vanuit dit oogpunt zette Antonius, een thuiszorgorganisatie en ziekenhuis in één, een integraal team op voor cliënten met de ziekte van Parkinson. ‘Zorgcontinuïteit wordt met dit integrale team gewaarborgd,’ vertelt Willie Boringa, verpleegkundig specialist Parkinson.
De grootste uitdaging voor de VVT-sector is verreweg de arbeidsmarkt, die gekenmerkt wordt door schaarste. Het groeiende tekort aan personeel is onder meer een gevolg van de sterk stijgende vraag naar zorg door de vergrijzing en het toenemend aantal zorgmedewerkers dat de komende jaren met pensioen gaat. Om ook in de toekomst goede zorg te kunnen geven, zijn creatieve oplossingen nodig. Zoals het opleiden via de Nationale Zorgklas, dat vanaf 2021 naast crisisscholing ook erkende mbo-certificaten aanbiedt om mensen snel inzetbaar te maken voor de zorg.
ActiZ: ‘Aan de slag met het SER-advies over de arbeidsmarkt in de zorg’
ActiZ omarmt de conclusies van de Sociaal Economische Raad voor de arbeidsmarkt in de zorg. Zorgmedewerkers zijn de sleutel voor goede zorg en ondersteuning.
De Nationale Zorgklas: online platform voor kwalitatief en duurzaam opleiden van zorgpersoneel
ActiZ heeft het initiatief genomen om, in samenwerking met landelijke partijen uit onderwijs en werkveld, snel een digitaal opleidingsplatform voor de zorg mogelijk te maken.
ActiZ blij met eerste stap voor meer loonruimte in de zorg
Het demissionaire kabinet trekt 675 miljoen euro uit om salarissen in de zorg te kunnen verhogen. ActiZ is blij dat gehoor wordt gegeven aan de wens van de meerderheid van de Tweede Kamer.
In 2021 heeft de Themacommissie Digitaal Denken en Doen verder gewerkt aan de ontwikkelagenda die bij de gelijknamige visie is opgesteld. We zijn gestart met de focus op landelijke afspraken, standaardisering en lobby. De inzet van ActiZ is om de sector zelf meer in beweging te krijgen omtrent technologische innovatie. Dat is en blijft ook nodig, met het oog op de tekorten die zijn uitvergroot door de coronacrisis.
Masterclass Digitaal Leiderschap
Digitalisering is essentieel voor een toekomstbestendige ouderenzorg. Om dat optimaal te benutten is visie, lef en leiderschap nodig. Daarom biedt de ActiZ Academie de masterclass ‘Digitaal Leiderschap in de VVT’ aan voor bestuurders.
Podcastreeks Digitaal Leiderschap
Goede kennis en leiderschap is essentieel om digitale transformatie te organiseren. De podcastserie 'Digitaal Leiderschap' gaat over wat daarvoor nodig is.
ActiZ branchebeeld 2020: jonge zorgmedewerkers positiever over werkbeleving
Ondanks een heftig coronajaar, waren zorgmedewerkers in verpleeghuizen en in de zorg thuis in 2020 overwegend positief over hun werk. Dit blijkt uit het branchebeeld 2020 dat ActiZ heeft opgesteld op basis van Kijk op Mijn Medewerkers, het jaarlijks medewerkerstevredenheidsonderzoek voor ActiZ-leden.
ActiZ Jeugd gaat ervoor om de zorg voor jeugd en gezin zo in te richten dat iedereen gezond en veilig kan opgroeien. De drijfveer is om de jeugd en hun gezin hierin zo goed mogelijk te begeleiden en ondersteunen. Er wordt ingezet op het gewone leven, het gezond opgroeien en positieve opvoeding.
Thuisbegeleiding over organisatiegrenzen heen: ‘Dankzij korte lijntjes kunnen we mensen sneller helpen’
Kwetsbare mensen de regie over hun eigen leven geven, in hun eigen huis, dát is waar thuisbegeleiding om draait. Hiermee verminder je hun problemen en voorkom je dat hun situatie verslechterd. Nienke Goedejohan en Lizet Wijnhoven, thuisbegeleiders bij De Zorggroep, weten dit als geen ander.
Toekomstagenda Publieke gezondheid voor jeugd
In deze Toekomstagenda ‘Publieke gezondheid voor jeugd’ geven wij, ActiZ Jeugd en GGD GHOR Nederland, aan wat er nodig is voor de sector van de jeugdgezondheidszorg om onze bijdrage te kunnen blijven leveren aan de maatschappelijke opgaven die voor ons liggen. We doen dat in nauwe samenwerking met het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), onze kennispartner binnen de jeugdgezondheidszorg.
Ilse de Vries over professionalisering thuisbegeleiding: ‘Deze nieuwe erkenning helpt elke thuisbegeleider’
Thuisbegeleiding heeft nu officieel de stempel ‘goed beschreven’ gekregen in de databank van Movisie, het landelijk kennisinstituut voor sociale vraagstukken. Dit betekent dat thuisbegeleiding objectief is beoordeeld en erkenning heeft gekregen.
De coronacrisis heeft ook 2021 sterk beïnvloed. De uitdagingen voor het veld waren talrijk en soms groot, maar corona heeft ook zeker tot kansen en vernieuwing geleid. De impact van corona is deels ook een vooruitblik naar de toekomst. Naast de krapte op de arbeidsmarkt, werden ook andere groeiende knelpunten veel duidelijker door corona. Het gaat dan om bijvoorbeeld de hoge werkdruk, grote administratieve lasten, het hoge ziekteverzuim, onvoldoende samenhang van zorg en de verschraling in de wijkverpleging. Allemaal zaken die al enkele jaren de lobby-agenda van ActiZ mede bepalen.
Minder zorg voor ouderen door coronatsunami
De Nederlandse ouderenzorgorganisaties, verenigt in branchevereniging ActiZ, slaan in november groot alarm als gevolg van de nieuwe coronagolf.
Het is onze maatschappelijk plicht om te helpen bij het vaccineren van Nederland
Het gaat steeds sneller met het vaccineren in Nederland en de beschikbare hoeveelheid vaccins groeit dagelijks. Om al die prikken in de bovenarm van een Nederlander te laten verdwijnen is de hulp van ouderenzorgorganisaties ingeschakeld. Een van die zorgorganisaties is Mijzo in Midden-Brabant.
Wijkverpleging toont saamhorigheid en veerkracht
Maakt onbekend ook onbemind? Je zou het haast denken in deze coronatijd, want de wijkverpleging krijgt bij lange niet de aandacht, de credits en het applaus dat ze verdient. De schijnwerpers binnen de zorg blijven vooral gericht op de ziekenhuizen. Het maakt de gedrevenheid en de hart-voor-de-cliënt mentaliteit bij de wijkverpleegkundigen er niet minder om.
Afgelopen jaar kwam ActiZ wederom veel in de landelijke media. Ook online werd de branchevereniging veel bezocht. Via onderstaande knop krijgt u een compleet beeld van hoeveel webinars, media-optredens en unieke website-bezoekers (en nog veel meer) er in 2021 zijn geweest.
ActiZ vindt dat de toekomst van ouder worden, net als het klimaat, een vraagstuk is dat voor iedere Nederlander, jong en oud, van levensbelang is. Een vraagstuk van de samenleving. Daarom zet ActiZ zich in voor trajecten met onder meer social designers, universiteiten en living labs. Om op die manier de zorg en ondersteuning met minder professionals anders te organiseren in de toekomst. Via onderstaande downloadknop vindt u een compleet overzicht van alle toekomsttrajecten.
ActiZ doet mee aan Dutch Design Week 2021
De zorg voor ouderen verandert de komende jaren fundamenteel. ActiZ, branchevereniging van zorgorganisaties wil dit probleem aankaarten én oplossingen kunnen schetsen. Daarom deed ActiZ mee aan de Dutch Design Week 2021, die werd gehouden in Eindhoven van 16 tot 24 oktober.
Ouderen bedenken zelf hoe technologie hen langer zelfstandig kan houden
De kop is eraf! In Enschede zijn de eerste bijeenkomsten gehouden met ouderen die zelf bedenken welke handige, kleine oplossingen hun leven makkelijker kunnen maken. En straks kunnen ze die zelf gaan maken in een van de openbare bibliotheken in Twente.
Twee originele ideeën gepresenteerd over de toekomst zorg voor ouderen
Twee ontwerpbureaus hebben zich in opdracht van ActiZ de afgelopen maanden intensief beziggehouden met de vraag: hoe betrekken we Nederland bij de toekomst van de zorg voor ouderen? Studio Anne Ligtenberg en We Are Social Rebels presenteerden vol trots hun ideeën hierover aan ActiZ.
